بررسی ارتباط وضعیت اسکلتال زنان با شاخص های رادیومورفومتریک استخوان مندیبل در رادیوگرافی پانورامیک

مقدمه: با توجه به اینکه استئوپنی وابسته به سن توجه زیادی را در تحقیقات اخیر به خود معطوف داشته و استئوپوروز نیز شایعترین بیماری متابولیک استخوان می‌باشد و از آنجا که رادیوگرافی پانورامیک جهت معاینات معمول دندانپزشکی به طور وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط وضعیت اسکلتال ناحیه گردن فمور و مهره‌های L2-L4 با شاخصهای رادیومورفومتریک استخوان مندیبل(شاخص پانورامیک مندیبل یعنی PMI[1]، ضخامت کورتکس تحتانی مندیبل یعنی IC[2] و شاخص کورتیکال مندیبل یعنی MCI[3]) در رادیوگرافی پانورامیک زنان مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی مشهد انجام شد. مواد و روشها: در یک مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی، 67 نفر از خانمهای مراجعه کننده به بخش رادیولوژی با سن بیش از 35 سال که فاقد تاریخچه مصرف داروها و بیماریهای مؤثر بر متابولیسم استخوان بودند و رادیوگرافی پانورامیک در دستور کار آنان قرار داشت، شاخصهای رادیومورفومتریک استخوان مندیبل تعیین و ثبت گردید، سپس این بیماران جهت سنجش تراکم استخوان به مرکز دانسیتومتری توس ارجاع شدند که این سنجش در دو کانون گردن فمور چپ و ناحیه L2-L4  (مهره‌های دوم تا چهارم کمری)، با استفاده از دستگاه Osteocore و تکنیک DEXA[4] انجام شد و بیماران با توجه به معیار T-score به سه گروه نرمال، استئوپنیک و استئوپوروتیک درهر کانون تقسیم شدند. اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمونهای ANOVA و ضریب همبسگی پیرسن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته‌ها: - در ناحیه گردن فمور زنان یائسه مورد مطالعه، میانگین دانسیته معدنی استخوان بین زیرگروه‌های C1[5] و C3[6] (متعلق به شاخص MCI)، اختلاف معنی‌داری را نشان داد(P-Value=0.04). - در ناحیه گردن فمور و ناحیه L2-L4 تمام بیماران مورد مطالعه، میانگین PMI در گروه‌های مختلف وضعیت اسکلتال و وضعیتهای متفاوت قاعدگی، اختلاف معنی‌داری را نشان نداد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که می‌توان از شاخصهای رادیومورفومتریک استخوان مندیبل (بخصوص MCI) بعنوان ابزار مفیدی در تعیین وضعیت اسکلتال بیماران استفاده نمود ولی بکارگیری این شاخص‌ها به تنهایی جهت بررسی دقیق وضعیت اسکلتال بیماران کافی نمی‌باشد. 1. Panoramic Mandibular Index 2. Inferior Cortex 3. Mandibular Cortical Index 4. Dual Energy X-ray Absorptiometry 5. گروه Ι  طبقه بندی MCI 6. گروه ΙΙ  طبقه بندی MCI